Wymagania akustyczne dla ścian międzylokalowych 2025

Przejdźmy do sedna sprawy – czym są właściwie wymagania akustyczne dla ścian międzylokalowych? W dużym uproszczeniu, to zestaw wytycznych, które mają zagwarantować nam święty spokój od naszych sąsiadów (i vice versa!). Kto z nas nie zna tego uczucia, gdy słychać każde kaszlnięcie czy fragment serialu zza ściany? Właśnie po to są te wymagania, by minimalizować rozprzestrzenianie się dźwięków.

Zanim zagłębimy się w meandry norm i przepisów, spójrzmy na kilka twardych danych, które doskonale ilustrują skalę problemu. Poniżej prezentujemy dane zebrane na podstawie różnych badań, które rzucają światło na różnice w izolacyjności akustycznej w zależności od zastosowanych rozwiązań i, co ważniejsze, na konsekwencje błędów wykonawczych.

Jak widać na powyższych danych, różnice pomiędzy deklarowaną a rzeczywistą izolacyjnością akustyczną bywają znaczące. A to tylko średnie wartości! W skrajnych przypadkach, pojedynczy błąd wykonawczy potrafi zdewastować efekt nawet najlepiej zaprojektowanej przegrody. Pomyślmy o tym, jak o inwestycji w nasz komfort i spokój ducha na lata – tutaj oszczędności są iluzoryczne, a błędy mszczą się z każdym dźwiękiem.

Wpływ błędów wykonawczych na izolacyjność akustyczną ścian

Błędy popełniane na etapie budowy potrafią całkowicie zniweczyć nasze oczekiwania dotyczące akustyki. Nie łudźmy się, diabeł tkwi w szczegółach, a w budownictwie – w puszczonym farcie i braku staranności. Nie mówimy tu o kosmetycznych niedociągnięciach, ale o strukturalnych babolach, które tworzą mostki akustyczne – czyli autostrady dla dźwięku. Pomyśl o tym, jak o nieszczelnej rurze – woda znajdzie każdą, nawet najmniejszą dziurę, a dźwięk zachowa się podobnie.

Co jest najgorsze w tym wszystkim? Że te błędy są szalenie trudne, kosztowne, a czasami wręcz niemożliwe do usunięcia po fakcie. Wyobraźmy sobie, że mieszkanie jest już oddane do użytku, a my odkrywamy, że przez każdą ścianę słychać telewizor sąsiada. Wtedy zaczyna się prawdziwa mordęga – kucie, poprawki, dodatkowe warstwy, a często i tak efekt nie jest taki, jak być powinien. Izolacyjność akustyczna ścian na skutek błędów wykonawczych może spaść o kilka, a nawet kilkanaście decybeli, co jest ogromną różnicą w odczuciu komfortu. Przecież nikt nie chciałby kupić mieszkania, w którym słychać, co dzieje się za ścianą.

Przykładem typowego błędu jest pozostawienie pustych spoin w murze lub brak wypełnienia szczelin przy oknach i drzwiach odpowiednim materiałem izolacyjnym. Inny grzech to niedokładne połączenie ściany z sufitem lub podłogą, tworząc luki, przez które dźwięk swobodnie się przenosi. Zapominanie o dylatacjach lub ich niewłaściwe wykonanie to również prosta droga do akustycznej katastrofy.

Kolejnym często spotykanym problemem jest instalacja elektryczna czy hydrauliczna prowadzona przez ścianę bez odpowiedniego zabezpieczenia. Pojedyncze gniazdko elektryczne, jeśli nie jest poprawnie uszczelnione, może stać się potężnym mostkiem akustycznym, przenoszącym dźwięk na spore odległości. To trochę jak dziurka od klucza w drzwiach – niby mała, ale potrafi zdradzić wszystko, co dzieje się w środku.

Niewłaściwy montaż płyt gipsowo-kartonowych w systemach suchej zabudowy to kolejny klasyk. Brak podwójnej warstwy płyt, niewypełnienie przestrzeni między profilami materiałem dźwiękochłonnym czy złe uszczelnienie połączeń to recepta na kłopoty. Warto pamiętać, że nawet najlepszy materiał izolacyjny nie spełni swojej roli, jeśli instalacja nie będzie wykonana z największą precyzją.

A co ze stropami? Izolacyjność akustyczna stropów na skutek błędów wykonawczych potrafi spędzić sen z powiek. Brak odpowiedniej warstwy izolacji akustycznej pod wylewką, nieprawidłowe wykonanie jastrychu pływającego, czy źle poprowadzone instalacje na stropie to tylko niektóre z przyczyn problemów z dźwiękami uderzeniowymi – tymi najbardziej irytującymi, takimi jak kroki, spadające przedmioty czy przesuwanie mebli. W skrócie, wszelkie niedociągnięcia w budowie to jak otwieranie drzwi na oścież dla niechcianych gości – dźwięków.

Normy obowiązujące przy projektowaniu akustycznym ścian międzylokalowych w 2025 roku

Zeszłoroczna propozycja nowelizacji warunków technicznych (WT 2025) wzbudziła spore poruszenie w branży budowlanej. Zapowiedziano, że normy sprzed kilkunastu lat zostaną zastąpione istniejącymi, nowszymi w załączniku 1. Jednakże, jak to często bywa w zawiłościach legislacyjnych, decyzje w ministerstwie wciąż nie zapadły. I tu pojawia się kluczowe pytanie: jakie normy obowiązują dziś, jutro i, potencjalnie, w 2025 roku?

Chociaż ustawa o normalizacji mówi, że stosowanie norm nie jest obowiązkowe, według interpretacji ministra, normy przywołane w załączniku do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych (Dz.U. 75, poz. 690 z późn. zm.) są obowiązujące. To trochę jak jazda samochodem – przepisy ruchu drogowego nie są “zalecane”, tylko obligatoryjne. Należy więc uznać, że obowiązkowe do stosowania są m.in. PN-B-2: Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach – Wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach oraz PN-B-: Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych.

Co to oznacza w praktyce dla projektantów, wykonawców i inwestorów? Oznacza to, że projektując i wykonując budynki, zaleca się stosowanie wymagań aktualnych i najnowszych wersji norm. Dlaczego? Ponieważ nawet jeśli nowelizacja WT wejdzie w życie z pewnym opóźnieniem, korzystanie z najnowszych standardów daje nam pewność, że nasze projekty będą zgodne z przyszłymi wymaganiami i, co ważniejsze, zapewnią odpowiedni komfort akustyczny użytkownikom. Lepiej być o krok do przodu, niż później gorączkowo nadrabiać zaległości.

Wymagania akustyczne wynikające z warunków technicznych (WT) są jasne – chronić pomieszczenia przed hałasem. Dział III Warunków Technicznych, zatytułowany „Ochrona przed hałasem i drganiami”, stanowi ogólną podstawę. Jednakże, to w załączniku 1 do WT znajdziemy szczegółowe wytyczne dotyczące izolacyjności akustycznej przegród, w tym ścian międzylokalowych. To tam ukryte są liczby i parametry, które decydują o tym, czy nasze mieszkanie będzie oazą spokoju, czy areną dźwiękowych zmagań z sąsiadami.

Dla przykładu, norma PN-B-: Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych podaje minimalne wartości izolacyjności akustycznej dla poszczególnych rodzajów przegród, w zależności od funkcji pomieszczeń. Dla ścian oddzielających mieszkania od siebie lub od korytarza, te wartości są dość wyśrubowane. Przykładowo, dla mieszkania, izolacyjność akustyczna ściany międzylokalowej powinna wynosić co najmniej 50 dB (R’w). To wartość, która zapewnia już stosunkowo wysoki komfort akustyczny, ograniczając słyszalność większości typowych dźwięków z sąsiedniego lokalu.

Pamiętajmy też o izolacyjności akustycznej stropów. Problem z dźwiękami uderzeniowymi, o którym wspominaliśmy, reguluje norma PN-B-: Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Izolacyjność akustyczna stropów od dźwięków uderzeniowych i powietrznych. Ta norma określa maksymalny dopuszczalny poziom dźwięku uderzeniowego przenoszonego przez strop, np. poniżej 58 dB (L’n,w) dla stropów w budynkach mieszkalnych. Takie podejście zapewnia ochronę przed irytującymi odgłosami z góry.

Normy dotyczą również poziomów dźwięku w pomieszczeniach, co reguluje PN-B-2: Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach – Wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach. Określa ona dopuszczalne poziomy hałasu w różnych typach pomieszczeń, np. w sypialni w nocy czy w ciągu dnia w salonie. Dzięki temu wiemy, do jakich wartości dążyć, projektując akustykę całego budynku, nie tylko ścian międzylokalowych.

Projektowanie akustyczne to nie tylko wybór materiałów o odpowiednich parametrach, ale także uwzględnienie wszystkich dróg przenoszenia dźwięku. Mówimy tutaj o dźwiękach przenoszących się bezpośrednio przez przegrodę, ale także o tych, które przenoszą się „naokoło” – przez sąsiednie ściany, strop, podłogę, czy nawet przez instalacje. To zjawisko nazywamy bocznym przenoszeniem dźwięku i jest ono równie ważne, co izolacyjność samej ściany.

W 2025 roku, jeśli projektowana nowelizacja WT wejdzie w życie, możemy spodziewać się zaostrzenia niektórych wymagań lub uściślenia już obowiązujących. Niezależnie od tego, czy zmiany zostaną wprowadzone z dniem 1 stycznia, czy później, trend jest jasny – dąży się do zapewnienia wyższego komfortu akustycznego użytkownikom budynków. Dlatego, jak radzi minister, warto już dziś stosować najnowsze wersje norm, by mieć pewność, że nasze inwestycje spełnią przyszłe standardy. To inwestycja, która zwróci się w postaci zadowolenia mieszkańców i uniknięcia kosztownych poprawek.

Ważne jest, aby pamiętać, że normy te nie są tylko teoretycznymi wytycznymi. Mają one realny wpływ na jakość życia w budynkach. Budynek zaprojektowany i wykonany z należytą starannością o akustykę, w zgodzie z obowiązującymi i przyszłymi normami, to budynek, w którym chce się mieszkać, pracować i odpoczywać. W końcu, kto nie ceni sobie spokoju i ciszy po ciężkim dniu? Odpowiedź na to pytanie jest chyba oczywista.

Pytania i odpowiedzi

Jakie są podstawowe wymagania akustyczne dla ścian międzylokalowych w świetle obowiązujących przepisów i norm?

Podstawowe wymagania akustyczne dla ścian międzylokalowych wynikają z Warunków Technicznych (WT) oraz norm powołanych w załączniku 1 do WT, takich jak PN-B-2 (poziom dźwięku) i PN-B- (izolacyjność akustyczna przegród), które określają minimalne wartości izolacyjności akustycznej R’w.

Czy błędy wykonawcze mają duży wpływ na izolacyjność akustyczną przegród?

Tak, błędy wykonawcze mają znaczący, negatywny i trudny do usunięcia wpływ na izolacyjność akustyczną przegród, w tym ścian, tworząc mostki akustyczne i zmniejszając realną izolacyjność o kilka, a nawet kilkanaście decybeli.

Czy stosowanie norm projektowych jest obowiązkowe?

Chociaż ustawa o normalizacji mówi, że nie jest obowiązkowe, normy przywołane w załączniku do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych (Dz.U. 75, poz. 690 z późn. zm.) są, według interpretacji ministra, obowiązujące dla projektantów i wykonawców.

Jakie zmiany dotyczące wymagań akustycznych mogą wejść w życie w 2025 roku?

W zeszłorocznej propozycji nowelizacji WT 2025 planowano zastąpienie starych norm nowszymi w załączniku 1, jednak decyzje w ministerstwie wciąż nie zapadły. Zaleca się stosowanie najnowszych wersji norm, nawet jeśli zmiany w WT jeszcze nie obowiązują.

Jakie normy, poza tymi dotyczącymi ścian międzylokalowych, są ważne dla akustyki budynków?

Dla akustyki budynków ważne są także normy dotyczące izolacyjności akustycznej stropów od dźwięków uderzeniowych i powietrznych (PN-B-) oraz normy określające dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w poszczególnych pomieszczeniach (PN-B-2).