Panele podłogowe na ścianie 2025: hit czy kit?

Zastanawiasz się, czy panele podłogowe mozna położyć na ścianie? Odpowiedź brzmi: tak, zdecydowanie można, a co więcej – to obecnie jeden z najbardziej oryginalnych i modnych sposobów na dodanie charakteru wnętrzu! Choć kojarzą się głównie z podłogą, ich wszechstronność otwiera zupełnie nowe perspektywy w aranżacji przestrzeni. Gotowi na rewolucję na swoich ścianach?

Decydując się na tak odważny krok aranżacyjny, jak układać panele podłogowe na ścianie, kluczowe staje się zrozumienie, że nie wszystkie dostępne na rynku produkty są do tego celu tak samo odpowiednie. Wybór paneli to nie jest kwestia przypadku, ale świadoma decyzja, która powinna być podyktowana przede wszystkim przeznaczeniem pomieszczenia, w którym planujemy ten innowacyjny element dekoracyjny. Pomyśl o tym jak o doborze odpowiedniego narzędzia do konkretnej pracy – młotek nie zawsze będzie najlepszym rozwiązaniem, gdy potrzebujesz śrubokręta. Podobnie jest z panelami – te przeznaczone do sypialni, gdzie panują inne warunki niż w kuchni, będą miały odmienne właściwości.

Jeśli myślisz o panelach na ścianie w kuchni, zapomnij o tych, które są tylko "ładne". Tutaj priorytetem powinna być odporność paneli podłogowych na ścianie na wilgoć i parę wodną. Kuchnia to przecież prawdziwy poligon doświadczalny dla materiałów wykończeniowych – chlapanie wodą, gotowanie na parze, zmieniająca się temperatura. Dlatego panele naścienne w kuchni powinny być wykonane z materiałów, które doskonale sobie z tym poradzą, nie odkształcą się i nie stracą swojego uroku. Na rynku znajdziesz specjalne panele laminowane lub winylowe, które charakteryzują się podwyższoną odpornością na wilgoć, a niektóre modele są nawet w pełni wodoodporne. To jest to, czego szukasz do kuchni.

Zupełnie inne kryteria wejdą do gry, gdy chcesz postawić na panele na ścianie w salonie czy sypialni. W tych pomieszczeniach, gdzie wilgotność jest zazwyczaj niższa i stabilniejsza, możesz sobie pozwolić na szerszy wachlarz możliwości, w tym panele drewniane lub te o wysokiej jakości laminatu, które doskonale imitują naturalne drewno. Kluczem jest stworzenie ciepłej i przytulnej atmosfery. Drewniane wzory doskonale sprawdzają się w tej roli, dodając wnętrzu szlachetności i elegancji. To trochę jak z wyborem odpowiedniej faktury do materiału na ubranie – wpływa na odczucie i odbiór wizualny.

Jednak nawet w "bezpiecznych" pomieszczeniach, takich jak salon, warto pomyśleć o dodatkowych właściwościach paneli, zwłaszcza jeśli w domu są małe dzieci lub zwierzęta. Ściany w takich warunkach są bardziej narażone na zabrudzenia, rysy czy inne "niespodzianki". Wtedy warto wybierać panele podłogowe na ścianę, które są łatwe do czyszczenia i wykazują podwyższoną odporność na ścieranie i uszkodzenia. Producenci oferują panele z powłokami antystatycznymi, łatwozmywalnymi lub o podwyższonej odporności na zarysowania. Takie rozwiązania to nie tylko estetyka, ale przede wszystkim praktyczność na lata.

Podsumowując, wybór paneli na ścianę zależy od wielu czynników, ale zawsze powinien być poprzedzony analizą specyfiki danego pomieszczenia i Twoich indywidualnych potrzeb. Niezależnie od tego, czy szukasz rozwiązania do kuchni, salonu, czy sypialni, pamiętaj o sprawdzeniu parametrów technicznych paneli, a w razie wątpliwości, skonsultuj się ze specjalistą. Odpowiedni wybór to podstawa sukcesu, który zapewni Ci piękną i trwałą aranżację na długie lata.

Wybór odpowiednich paneli podłogowych na ścianę – klucz do sukcesu.

Decydując się na układanie paneli podłogowych na ścianie, stajemy przed szerokim wachlarzem możliwości, a odpowiedni wybór ma kluczowe znaczenie dla estetyki i trwałości finalnego efektu. To trochę jak z gotowaniem – nawet najlepsze składniki nie zagwarantują pysznego dania, jeśli nie połączysz ich we właściwy sposób. Na rynku dostępne są panele o różnych parametrach, wzorach i wykonane z rozmaitych materiałów. Najpopularniejsze są panele laminowane i winylowe. Panele laminowane, zbudowane głównie z płyty HDF, oferują bogactwo wzorów imitujących drewno, kamień czy beton. Ich zaletą jest zazwyczaj atrakcyjna cena i duża dostępność. Należy jednak zwrócić uwagę na klasę ścieralności (AC) i odporność na wilgoć (w przypadku paneli dedykowanych do pomieszczeń mokrych). Standardowe panele laminowane nie są polecane do łazienek czy kuchni, gdzie wilgotność powietrza jest wysoka. Z drugiej strony, panele winylowe (LVT – Luxury Vinyl Tiles) charakteryzują się wysoką elastycznością, odpornością na wodę i uszkodzenia mechaniczne. Są cieńsze i lżejsze od laminowanych, co ułatwia montaż na ścianie. Ich cena bywa wyższa, ale trwałość i wszechstronność zastosowania często rekompensują ten koszt. Istnieją także panele z prawdziwego drewna, które dodają wnętrzu luksusowego charakteru, ale wymagają odpowiedniej konserwacji i są bardziej wrażliwe na zmiany wilgotności i temperatury.

Klasa ścieralności paneli laminowanych, oznaczana symbolami od AC1 do AC6, informuje o ich odporności na zużycie. Choć na ścianie obciążenie jest znacznie mniejsze niż na podłodze, warto wybierać panele podłogowe na ścianę z klasą AC3 lub wyższą, aby zapewnić sobie dłuższą trwałość koloru i wzoru, zwłaszcza w miejscach narażonych na częsty kontakt, np. przy sofie czy w przejściach. Odporność na wilgoć jest szczególnie ważna w kuchni i łazience. Producenci paneli dedykowanych do tych pomieszczeń stosują specjalne impregnowane płyty bazowe oraz szczelne zamki, które zapobiegają wnikaniu wody. Takie panele często oznaczone są symbolem kropli wody. Warto też zwrócić uwagę na grubość paneli. Na ścianie zazwyczaj lepiej sprawdzą się panele cieńsze (np. 8 mm dla laminowanych, 4-6 mm dla winylowych), ponieważ są lżejsze i łatwiejsze w montażu.

Styl i wzór paneli powinny harmonizować z resztą wnętrza. Na rynku znajdziemy panele imitujące różne gatunki drewna, od jasnego dębu po ciemny orzech, a także panele o wzorach kamiennych, betonowych czy abstrakcyjnych. Wybierając panele drewnopodobne, możemy stworzyć na ścianie ciepły, przytulny akcent, który doskonale sprawdzi się w salonie czy sypialni. W kuchni czy łazience, gdzie pożądana jest odporność na wilgoć, można zastosować panele winylowe o wzorze płytek ceramicznych lub betonu, uzyskując nowoczesny i praktyczny efekt. Klejenie paneli podłogowych na ścianę wymaga zastosowania odpowiedniego kleju montażowego. Warto upewnić się, że klej jest przeznaczony do konkretnego rodzaju paneli i materiału ściany (tynku, płyty gipsowo-kartonowej). Producenci paneli często rekomendują konkretne produkty do klejenia.

Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na strukturę powierzchni paneli. Niektóre panele mają gładką, matową powierzchnię, inne zaś strukturę odwzorowującą słoje drewna lub porowatość kamienia. Ta faktura wpływa nie tylko na wygląd, ale także na odbiór w dotyku i łatwość czyszczenia. Na przykład, panele o wyraźnej strukturze drewnopodobnej mogą być trudniejsze do wyczyszczenia z niektórych zabrudzeń niż panele gładkie. Dobrze jest zamówić próbki paneli i obejrzeć je w świetle dziennym i sztucznym, aby ocenić, jak prezentują się w rzeczywistości i czy ich faktura odpowiada naszym oczekiwaniom. Niektóre panele posiadają również fazowane krawędzie (V-fuga), które po ułożeniu tworzą charakterystyczne rowki, dodając instalacji autentycznego wyglądu podłogi. Na ścianie ten efekt może być interesujący wizualnie, ale też może zbierać kurz, co warto wziąć pod uwagę, zwłaszcza jeśli zależy nam na łatwym utrzymaniu czystości.

Jak układać panele podłogowe na ścianie – metody klejenia i listew.

Jak układać panele podłogowe na ścianie? Choć brzmi to nietypowo, jest to coraz popularniejszy sposób na efektowną metamorfozę wnętrza. Podobnie jak w przypadku tradycyjnego montażu na podłodze, również na ścianie mamy do wyboru kilka metod, z których najczęściej stosowane to klejenie i układanie na listwach montażowych. Wybór odpowiedniej techniki zależy od rodzaju paneli, stanu ściany oraz naszych preferencji i umiejętności. Niezależnie od wybranej metody, kluczowe jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Ściana musi być czysta, sucha, gładka i pozbawiona luźnych fragmentów tynku czy starych tapet. Wszelkie nierówności należy wyrównać gładzią szpachlową, a chłonne powierzchnie zagruntować, aby zapewnić lepszą przyczepność kleju lub uszczelnić podłoże przed wilgocią.

Pierwsza i często stosowana metoda to klejenie paneli podłogowych na ścianę. Ta technika jest stosunkowo prosta i szybka, a do jej wykonania potrzebujemy specjalistycznego kleju montażowego do paneli. Klej nanosi się na tył panela równomiernie lub w postaci punktów czy zygzaków, w zależności od zaleceń producenta kleju. Następnie panel przykładamy do ściany i mocno dociskamy. Klejenie wymaga precyzji, ponieważ po dociśnięciu panelu do ściany trudniej skorygować jego położenie. Metoda klejenia doskonale sprawdza się przy panelach winylowych, które są elastyczne i lekkie. W przypadku paneli laminowanych, zwłaszcza tych grubszych i cięższych, warto wybrać klej o wysokiej sile chwytania początkowego, który zapobiegnie zsuwaniu się paneli przed związaniem kleju. Należy pamiętać o zachowaniu niewielkiego odstępu (dylatacji) od podłogi, sufitu i ścian bocznych (ok. 10-15 mm), który będzie maskowany listwami wykończeniowymi. Jest to ważne ze względu na ewentualne rozszerzanie się materiału pod wpływem zmian temperatury i wilgotności.

Drugą popularną metodą jest montaż paneli na listwach. Ta technika polega na przykręceniu do ściany drewnianych lub metalowych listew konstrukcyjnych (rusztu), a następnie przymocowaniu paneli do tego rusztu. Panele można przykręcać bezpośrednio do listew lub użyć specjalnych klipsów montażowych, które umożliwiają demontaż poszczególnych paneli w razie potrzeby. Montaż na listwach jest bardziej czasochłonny i generuje dodatkowe koszty związane z zakupem listew i elementów mocujących, ale ma też swoje zalety. Przede wszystkim, pozwala na ukrycie nierówności ściany bez konieczności jej idealnego wyrównywania. Po drugie, tworzy niewielką przestrzeń między panelem a ścianą, która poprawia izolację akustyczną i termiczną. Jest to również dobra opcja w przypadku ścian, na których nie można stosować kleju (np. ze względu na rodzaj tynku lub jego słabą przyczepność). Do tej metody najlepiej nadają się panele z systemem Click, które łatwo łączą się ze sobą na pióro i wpust. Montaż paneli podłogowych na ścianie za pomocą listew daje większą swobodę w układaniu paneli w różnych kierunkach – poziomo, pionowo, a nawet w jodełkę, w zależności od koncepcji aranżacyjnej.

Niezależnie od wybranej metody, precyzyjne cięcie paneli jest kluczowe, zwłaszcza w miejscach otworów na gniazdka elektryczne, włączniki światła czy wnęki. Do cięcia paneli laminowanych najlepiej użyć wyrzynarki z odpowiednim brzeszczotem, natomiast panele winylowe można często przeciąć nożem tapicerskim po wcześniejszym zarysowaniu. Po zamontowaniu paneli na całej powierzchni, należy wykończyć krawędzie. Można do tego użyć dedykowanych listew do paneli ściennych, cokołów podłogowych, które będą stanowić płynne przejście między ścianą a podłogą, lub specjalnych profili dekoracyjnych. Estetyczne wykończenie krawędzi jest równie ważne jak sam montaż paneli, ponieważ decyduje o finalnym wyglądzie całej instalacji. Pamiętajmy, że cierpliwość i precyzja to sprzymierzeńcy w tej pracy. W razie wątpliwości zawsze warto zajrzeć do instrukcji producenta paneli lub poszukać poradników wideo, które szczegółowo pokazują poszczególne etapy montażu. Z powodzeniem można znaleźć inspiracje na stylowe rozwiązania paneli podłogowych na ścianie przeglądając realizacje innych osób.

Panele podłogowe na ścianie w różnych pomieszczeniach – kuchnia, salon, sypialnia.

Układać panele podłogowe na ścianie wcale nie musi oznaczać jednorodności aranżacyjnej. W rzeczywistości, możliwości są niemal nieograniczone i dopasowują się do specyfiki każdego pomieszczenia w domu. Podobnie jak wybieramy różne materiały i kolory farb do kuchni i sypialni, tak i panele naścienne powinny być dopasowane do warunków panujących w danym wnętrzu i do jego funkcji. Pomyśl o kuchni jako o sercu domu, gdzie życie toczy się w szybkim tempie, a warunki bywają ekstremalne. To właśnie tutaj panele naścienne muszą wykazać się ponadprzeciętną odpornością na wilgoć, parę wodną, zabrudzenia i łatwość w czyszczeniu. Zapomnij o delikatnych panelach drewnianych, które szybko straciłyby swój urok pod wpływem kuchennych "przygod". Idealnym wyborem do kuchni będą panele winylowe lub laminowane z podwyższoną odpornością na wilgoć, oznaczone symbolem wodoodporności. Takie panele świetnie sprawdzą się jako osłona ściany nad blatem kuchennym, zastępując tradycyjne płytki ceramiczne czy szkło. Mogą imitować beton, kamień lub drewno, tworząc stylowy i praktyczny element dekoracyjny. Pamiętaj o regularnym czyszczeniu paneli w kuchni za pomocą łagodnych detergentów i miękkiej ściereczki, aby utrzymać je w idealnym stanie.

Przechodząc do salonu – pomieszczenia, które często pełni funkcje reprezentacyjne i rekreacyjne – możemy sobie pozwolić na więcej swobody w wyborze paneli. W salonie priorytetem jest stworzenie ciepłej, przytulnej atmosfery, sprzyjającej relaksowi i spotkaniom z bliskimi. Panele podłogowe na ścianie w salonie mogą stanowić ciekawy akcent, np. za telewizorem, kominkiem czy sofą. W tym przypadku doskonale sprawdzą się panele drewniane lub laminowane imitujące naturalne drewno o ciepłej kolorystyce. Drewno dodaje wnętrzu elegancji i ponadczasowości, a jego struktura wprowadza do pomieszczenia element natury. Można zdecydować się na panele w klasycznym układzie poziomym, pionowym lub w jodełkę, tworząc unikalny wzór. Pamiętajmy, że salon to również miejsce, gdzie ściany mogą być narażone na przypadkowe zarysowania czy uderzenia, zwłaszcza jeśli w domu są dzieci lub zwierzęta. Warto zatem wybierać panele o odpowiedniej klasie ścieralności i odporności na uszkodzenia mechaniczne, nawet jeśli nie są one dedykowane stricte do pomieszczeń o wysokim natężeniu ruchu.

Sypialnia – oaza spokoju i relaksu. To tutaj chcemy czuć się komfortowo i sypialnie atmosfera powinna sprzyjać odpoczynkowi. Panele podłogowe na ścianie w sypialni mogą pełnić funkcję dekoracyjnego zagłówka łóżka lub ozdobić jedną ze ścian, tworząc przytulny akcent. W tym pomieszczeniu, podobnie jak w salonie, idealnie sprawdzą się panele drewniane lub laminowane imitujące drewno o łagodnych, stonowanych kolorach. Można wybierać spośród jasnych odcieni dębu, brzozy czy buku, które optycznie powiększą przestrzeń i dodadzą jej lekkości, lub postawić na ciemniejsze, nasycone kolory, które stworzą bardziej intymną i zmysłową atmosferę. Panele winylowe również mogą być stosowane w sypialni, zwłaszcza jeśli szukamy rozwiązania łatwego w pielęgnacji i odpornego na ewentualne zabrudzenia (np. przez dziecięce rysunki). Ciekawym rozwiązaniem w sypialni jest zastosowanie paneli akustycznych, które dodatkowo poprawią izolację dźwiękową, tworząc jeszcze bardziej sprzyjające warunki do snu.

Niezależnie od pomieszczenia, w którym planujemy zastosować panele na ścianie, warto zwrócić uwagę na kilka uniwersalnych kwestii. Po pierwsze, oświetlenie – odpowiednio zaplanowane oświetlenie może podkreślić strukturę i kolor paneli, wydobywając z nich całe piękno. Po drugie, spójność z resztą wystroju – panele naścienne powinny tworzyć harmonijną całość z podłogą, meblami i dodatkami. Po trzecie, pielęgnacja – choć panele na ścianie nie są tak intensywnie użytkowane jak na podłodze, wymagają regularnego odkurzania i przecierania wilgotną ściereczką, aby zachować czystość i świeży wygląd. Decydując się na montaż paneli podłogowych na ścianie w różnych pomieszczeniach, otwieramy sobie drzwi do stworzenia wnętrz o unikalnym charakterze, łącząc w sobie estetykę i praktyczność.

Panele podłogowe na ścianie – stylowe rozwiązania i praktyczne zastosowania.

Wykorzystanie paneli podłogowych na ścianie to nie tylko kwestia podążania za trendami, ale przede wszystkim odważne i kreatywne podejście do aranżacji wnętrz, które pozwala na uzyskanie zaskakujących efektów wizualnych i praktycznych korzyści. To jak z odkrywaniem nowego dania w kuchni – początkowo może wydawać się dziwne, ale po spróbowaniu okazuje się rewelacyjne. Panele podłogowe na ścianie mogą stać się głównym punktem skupienia w pomieszczeniu, nadając mu niepowtarzalny charakter. Mogą zastąpić tapetę, farbę czy płytki, tworząc ciepłe, naturalne tło lub nowoczesny, minimalistyczny akcent. Możliwości aranżacyjne są ogromne, a ogranicza nas jedynie wyobraźnia.

Jednym z najpopularniejszych zastosowań paneli na ścianie jest stworzenie efektu "akcentowej ściany". W salonie może to być ściana za telewizorem, gdzie panele drewnopodobne w ciemniejszym kolorze dodadzą elegancji i głębi. W sypialni panele mogą stanowić stylowy zagłówek łóżka, dodając pomieszczeniu przytulności i wyznaczając strefę wypoczynku. W jadalni ściana z paneli może stworzyć ciekawy kontrast z meblami, a w przedpokoju panele ochronią ścianę przed zabrudzeniami i uszkodzeniami. Układać panele podłogowe na ścianie można w różnych kierunkach i wzorach – poziomo, pionowo, po przekątnej, a nawet w popularną jodełkę. Układ poziomy optycznie poszerzy pomieszczenie, pionowy – podwyższy je, a jodełka doda dynamizmu i nawiązuje do tradycyjnych parkietów. Klejenie paneli podłogowych na ścianę pozwala na gładkie wykończenie bez widocznych elementów montażowych, natomiast montaż na listwach tworzy lekki odstęp od ściany i ułatwia poprowadzenie instalacji elektrycznych czy multimedialnych za panelami.

Praktyczne zastosowania paneli na ścianie wykraczają poza samą estetykę. Panele, zwłaszcza te wykonane z drewna lub grubszych laminatów, mogą poprawić izolację akustyczną i termiczną pomieszczenia. To szczególnie ważne w blokach mieszkalnych, gdzie cienkie ściany często przepuszczają dźwięki od sąsiadów. Ściana z paneli może stanowić barierę dźwiękową, zapewniając większy komfort mieszkania. Panele, zwłaszcza te z powierzchnią łatwą do czyszczenia, mogą być świetnym rozwiązaniem w miejscach narażonych na zabrudzenia. W pokoju dziecięcym ściana za biurkiem czy kącik do zabawy wykończone panelami będą łatwe do wyczyszczenia z farb, kredek czy innych "dziecięcych" zabrudzeń. Wybierać panele podłogowe na ścianę z myślą o łatwości pielęgnacji to rozsądna decyzja, która oszczędzi nam wiele pracy w przyszłości. Na rynku dostępne są również panele o właściwościach antystatycznych, które nie przyciągają kurzu, co jest ważne dla alergików.

Designerskie stylowe rozwiązania paneli podłogowych na ścianie to również możliwość tworzenia nieszablonowych kompozycji. Można łączyć panele o różnych kolorach i wzorach, tworząc mozaiki czy geometryczne wzory. Można zestawiać panele drewniane z tymi imitującymi beton, tworząc interesujący kontrast. Ciekawym pomysłem jest również zastosowanie paneli z podświetleniem LED, które doda instalacji nowoczesnego i luksusowego charakteru. Można podświetlić poszczególne panele lub zamontować listwy LED wzdłuż krawędzi ściany, tworząc subtelne światło rozproszone. Panele naścienne mogą być również wykorzystane do ukrycia nierówności ściany lub zamaskowania instalacji, np. rur czy przewodów. W tym przypadku metoda montażu na listwach będzie bardziej odpowiednia, ponieważ stworzy przestrzeń między ścianą a panelami. Wykorzystanie paneli podłogowych na ścianie to sposób na personalizację przestrzeni, dodanie jej charakteru i funkcjonalności, a jednocześnie jest to inwestycja, która przy odpowiednim wyborze i montażu, będzie cieszyć oko przez wiele lat.

Pytania i odpowiedzi dotyczące paneli podłogowych na ścianie

Czy wszystkie rodzaje paneli podłogowych można położyć na ścianie?

Nie, nie wszystkie. Kluczowy jest wybór paneli o odpowiednich parametrach, zwłaszcza pod kątem wagi i przeznaczenia pomieszczenia. Do łazienki czy kuchni potrzebne są panele odporne na wilgoć, np. winylowe lub specjalne panele laminowane z podwyższoną wodoodpornością. W sypialni czy salonie wybór jest szerszy, ale warto zwrócić uwagę na grubość i wagę paneli, a także łatwość montażu.

Jaka jest najlepsza metoda montażu paneli podłogowych na ścianie? Klejenie czy na listwach?

Obie metody mają swoje zalety. Klejenie jest szybsze i zapewnia gładkie wykończenie, najlepiej sprawdza się przy panelach winylowych. Montaż na listwach (ruszcie) pozwala ukryć nierówności ściany, poprawia izolację i jest odpowiedni do paneli laminowanych, zwłaszcza tych grubszych. Wybór zależy od indywidualnych preferencji, rodzaju paneli i stanu ściany.

Czy montaż paneli podłogowych na ścianie jest trudny? Czy można to zrobić samodzielnie?

Stopień trudności zależy od wybranej metody montażu i doświadczenia osoby wykonującej pracę. Klejenie jest zazwyczaj łatwiejsze do wykonania samodzielnie, zwłaszcza przy użyciu gotowych klejów montażowych. Montaż na listwach wymaga większej precyzji i umiejętności. Przy odpowiednim przygotowaniu, zapoznaniu się z instrukcją producenta i posiadaniu niezbędnych narzędzi, wiele osób jest w stanie przeprowadzić taki montaż samodzielnie.

Czy panele podłogowe na ścianie wymagają specjalnej pielęgnacji?

Pielęgnacja paneli na ścianie jest zazwyczaj łatwiejsza niż pielęgnacja podłogi. Wystarczy regularne odkurzanie miękką szczotką lub odkurzaczem z odpowiednią końcówką. W przypadku zabrudzeń, panele można przetrzeć lekko wilgotną ściereczką z dodatkiem łagodnego detergentu. Należy unikać używania dużej ilości wody i silnych środków chemicznych.

Ile kosztuje położenie paneli podłogowych na ścianie?

Koszt zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju paneli, wybranej metody montażu, powierzchni ściany oraz ewentualnych kosztów robocizny fachowca. Ceny paneli są bardzo zróżnicowane – od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych za metr kwadratowy. Do tego dochodzi koszt kleju lub listew montażowych i ewentualna cena usługi montażu przez profesjonalistę, która może wynosić od 30 do 70 zł za metr kwadratowy lub być ustalana indywidualnie.